De Goede Herder
Tussen 1860 en 1978 moesten zeker 15.000 meisjes en vrouwen in Nederland dwangarbeid verrichten in wasserijen en naaiateliers van de zusters van De Goede Herder. Meisjes die thuis niet veilig waren, werden door de overheid in de instellingen van De Goede Herder geplaatst. Hier hoopten zij een thuis te krijgen. De instellingen van De Goede Herder bleken echter hard, kil en liefdeloos.
Annie:
'Ik was een beetje het zwarte schaap en kreeg ook overal de schuld van.'
Bekijk ook de filminterviews met lotgenoten die Atria maakte onder de titel Alles ging op slot
De meisjes kwamen soms in een nog slechtere situatie terecht dan die waar ze vandaan kwamen. Emotionele mishandeling, dwangarbeid, isoleercellen: het merendeel van de vrouwen is hier nooit van bekomen.
Dwangarbeid
De meisjes werden bij aankomst direct aan het werk gezet. Dat werk varieerde van de hele dag strijken tot werken in de wasserijen of in de naaikamers. Wie niet gehoorzaamde, werd gestraft, en werd zelfs in een isoleercel geplaatst. Als de meisjes van hun ‘werk’ terugkwamen, moesten ze nog in de instelling zelf aan de slag. BIjvoorbeeld met postzegels plakken of borduren. Ze kregen nauwelijks buitenlucht te zien en ook ontspanning was schaars. Ze werden behandeld als daders, terwijl ze slachtoffer waren van gezinssituaties die niet goed voor hen waren of zelfs onveilig.
Stigmatisering
Als de meisjes eenmaal terug in de maatschappij kwamen, hadden ze geen geld, geen opleiding en een stigma dat hen de rest van hun leven zou achtervolgen. Tot de dag van vandaag ondervinden velen van hen nog de gevolgen, zoals onzekerheid, een laag zelfbeeld, gevoelens van minderwaardigheid, nachtmerries, armoede (doordat ze nooit een goede baan vonden), post-traumatisch stress-stoornis (PTSS) en andere psychische klachten.
Erkenning en excuses
In 2019 verscheen een onderzoeksrapport over De Goede Herder. Dat is overhandigd aan de minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker. Uit het rapport bleek dat er sprake is geweest van dwangarbeid bij De Goede Herder.
Na het lezen van het rapport, heeft de minister erkend dat de overheid is tekortgeschoten in het toezicht op de instellingen. Hij zei dat de dwangarbeid als een vorm van geweld wordt gezien. Namens de overheid bracht hij persoonlijk de excuses over op de lotgenotenbijeenkomst van De Goede Herder op 25 augustus 2020.
Slachtoffers komen in aanmerking voor dezelfde erkenningsmaatregelen die zijn genomen naar aanleiding van het rapport van de Commissie De Winter over geweld in de jeugdzorg. Ook daar is de overheid in het toezicht tekortgeschoten.
Het volledige rapport over De Goede Herder en de beleidsreactie vindt u hier.
Carina kwam van de ene ellende in de andere terecht. Naar alle ervaringsverhalen (ook met audiodescriptie)
"Je zei maar ja, want dan werd je niet gestraft."
Meer informatie
Stichting Kinderdwangarbeid Meisjes Goede Herder behartigt de belangen van de slachtoffers.
Lotgenotencontact kan helpen om te verwerken wat u is overkomen. Een overzicht van lotgenotenorganisaties van slachtoffers van geweld in de jeugdhulp.
Tot 31 december 2022 konden slachtoffers van geweld in de jeugdhulp een financiële tegemoetkoming krijgen van de overheid.
Bent u als slachtoffers van geweld in de jeugdhulp op zoek naar passende zorg en ondersteuning? We helpen u graag verder.
Bekijk de persoonlijke verhalen van slachtoffers van geweld in de jeugdhulp. De verhalen zijn ook beschikbaar met audiodescriptie.