De Goede Herder

Tussen 1860 en 1978 moesten zeker 15.000 meisjes en vrouwen in Nederland dwangarbeid verrichten in wasserijen en naaiateliers van de zusters van de Goede Herder. Meisjes die thuis niet veilig waren, werden door de overheid in de instellingen van de Goede Herder geplaatst. Hier hoopten zij een thuis te krijgen. De instellingen van de Goede Herder bleken echter hard, kil en liefdeloos.

De meisjes kwamen soms in een nog slechtere situatie terecht dan die waar ze vandaan kwamen. De emotionele mishandeling (Geen erkenning voor psychische mishandeling: wat doet dit met je? (slachtofferwijzer.nl)), dwangarbeid, isoleercellen en de stigmatisering. Het merendeel van de vrouwen is hier nooit van bekomen. Veel vrouwen kampen nu nog met PTSS, nachtmerries en een minderwaardigheidscomplex.

Dwangarbeid en stigmatisering

De meisjes werden bij aankomst direct aan het werk gezet. Dat werk varieerde van de hele dag strijken, werken in de wasserijen of in de naaikamers. Wie niet gehoorzaamde moest voelen, en werd zelfs in een isoleercel geplaatst. Als ze van hun ‘werk’ terugkwamen moesten ze nog in de instelling zelf aan de slag. Buitenlucht of enige ontspanning was schaars. Als de meisjes eenmaal weer terug in de maatschappij konden hadden ze geen geld, geen opleiding en een stigma dat hen de rest van hun leven zou achtervolgen.

Erkenning

Op 19 december 2019 is het rapport van prof. M.S. Houwerzijl en prof. G. Heerma van Voss over De Goede Herder overhandigd aan de minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker. Dit rapport gaat over de werkwijze in de instellingen van de kloosterorde De Goede Herder in de periode 1945-1975 en de rol van de overheid daarbij. Het concludeerde dat hier in grote mate sprake is geweest van dwangarbeid.

Naar aanleiding van dit rapport gaf de minister aan dat excuses, erkenning, hulp en ondersteuning van de overheid hier op zijn plaats zijn. De overheid is te kort geschoten in het toezicht op de instellingen en ziet de ongeoorloofde vorm van dwangarbeid als een vorm van geweld. De slachtoffers van de Goede Herder zijn derhalve meegenomen in het erkenningspakket op grond van de aanbevelingen van de Commissie De Winter. De Minister bracht de excuses persoonlijk over op de lotgenotenbijeenkomst op 25 augustus 2020.